Historische tijden met een borrel van Verzijden

Als je voor de geopende hefbrug staat te wachten kan de tekst ‘M. Verzijden Jzn – wijnhandel’ je niet ontgaan. De geveltekst verraadt de plek waar begin twintigste eeuw Michiel Verzijden zijn wijnpakhuis en distilleerderij ontwikkelt tot een bekende landelijke drankenleverancier. Deze week leest u over de groei van het bedrijf, het uitgebreide assortiment wijnen, alcoholische- en non-alcoholische dranken en het opgaan van de wijnhandel in een landelijke slijterijketen.

Door Ruud Groot

Op de Kerkweg -Oost, naast de oprit naar de hefbrug, die in vroeger tijden de Puttedijk wordt genoemd, prijkt nog altijd ‘M. Verzijden Jzn- wijnhandel’ op de gevel. Michiel Verzijden – geboren in 1881 als zoon van timmerman Jan Verzijden – start op 24-jarige leeftijd een kleine wijnhandel aan de Zuidkade. EINDE INTRO

De wijnhandel floreert en Michiel Verzijden wil zijn assortiment uitbreiden. Zijn aanvraag bij de gemeente voor een vergunning om ook sterke drank te mogen verkopen, wordt door het college van burgemeester en wethouders op 10 april 1906 toegekend. In de vergunning staat: ‘De verkoop van sterken drank in het klein voor ongesplitsten verkoop in het beneden-voorlocaal van vijfentwintig vierkante meters is toegestaan’.
Vier jaar later vraagt de geslaagde drankenhandelaar opnieuw een vergunning aan, nu voor de nieuwbouw van twee woningen aan de Nesse met daarachter aan de Puttedijk (nu Kerkweg-Oost) een groot wijnpakhuis en een sigarenfabriek. Ook die wordt toegekend.

Nieuwbouwen en trouwen
De twee woonhuizen aan de Nesse - vroeger afscheepplaats geheten vanwege de laad- en losplaats van goederen - komen op de plek waar zich later een ijssalon vestigt. In 1911, als de nieuwbouw van de woningen gereed is, trouwt Verzijden met Gerritje van ’t Wout en trekt in een van de woningen. Korte tijd later wordt het achter de woningen gelegen wijnpakhuis opgeleverd met op de eerste verdieping een sigarenfabriek van A. van der Krans die op zolder een opslag voor tabak en een droogkamer creëert.

Het nieuwe pand huisvest dus twee totaal verschillende bedrijven: Verzijden voor drank en Van der Krans voor sigaren. De overeenkomst zit ‘m in de familieband: sigarenmaker Arie van der Krans trouwt in 1911 met Anthonia Verzijden, de zus van Michiel. Van der Krans besluit zijn winkel aan de Zuidkade te verlaten en in te trekken in de nieuwbouw van zijn zwager.

Verlofschilletje
De belangrijkste handel van Verzijden is de verkoop van vele soorten wijn en gedistilleerd. Dat is hem niet genoeg, hij wil nóg verder uitbreiden en start met de fabricage van limonades, siropen en likeuren onder zijn eigen naam.
Hij brengt meerdere likeuren op de markt, naar eigen recept. Bekend zijn onder andere de Verzijden frambozenlikeuren, de op basis van anijs gestookte ‘Verzijden Anisette’ en de ‘Verzijden’s Keizerinne-bitter’. Het bekendst is het ‘Verzijden Verlofschilletje’ op basis van citroen.
De productie van ‘Verzijden advocaat’ gebeurt in een grote trommelmachine, waar zo’n vijfhonderd eieren per productie-eenheid worden gebruikt.

Steeds meer onroerend goed
De omzet blijft maar stijgen. Verkoopt Verzijden de eerste jaren zo’n 6.200 liter per jaar, in 1923 is dat opgelopen tot 8.100 liter en in 1932 zelfs tot 13.261 liter. Alle reden om verder uit te breiden, vindt de gedreven ondernemer. In 1928 komt er dan ook links van de fabriek op de Kerkweg-Oost een pakhuis bij, waar nog altijd zijn naam op de gevel pronkt.
In 1932 koopt hij het vrijgekomen pand dat naast zijn huizen aan de Nesse ligt. Dat pand dient dan nog als kantoor van meubelfabriek Kempkes.
Met de overname heeft Verzijden het onroerend goed van een deel van de Nesse en de Kerkweg-Oost tot de Brugkerk in bezit.
Het laatst aangekochte pand is nu in gebruik als Grieks restaurant Kreta. Achter dat gebouw heeft Verzijden destijds een garage laten bouwen voor de stalling van zijn vrachtwagens.

Muziekwinkel
Midden jaren 30 komt het huis op de hoek van de Nesse en de Kerkweg-Oost vrij, het pand waar zich later ijssalon Merino zal vestigen. Verzijden verhuurt het pand aan zijn neef Jan Oskam, die daar een winkel in muziekinstrumenten begint. Naast de verkoop van een veelheid aan muziekinstrumenten, bouwt Oskam ook huisorgels en stemt hij regelmatig het kerkorgel.

Geen opvolging
Het gaat Verzijden voor de wind. Vanwege het brede assortiment verandert hij de handelsnaam in: ‘Verzijden’s wijnhandel. Grossier in Gedistilleerd, Fabriek van Limonade, Siropen en Likeuren’.
De kinderen van Verzijden hebben geen belangstelling voor opvolging. Zijn drie dochters zijn inmiddels getrouwd – van wie één met een burgemeester en één met een gemeentesecretaris - en ook de schoonzoons tonen geen interesse.

Als de handelaar in dranken in 1943 de 62-jarige leeftijd bereikt en ernstig last ondervindt van doofheid, besluit hij het bedrijf te verkopen. Hij zet het om in een Naamloze Vennootschap: ‘Verzijden’s Wijnhandel en Grossierderij N.V’. Als directeur van de distilleerderij wordt W. van Kemenade aangesteld en als commissaris Nico van Moorsel, die ook directeur is van de ‘N.V. Distilleerderij Schiedam’ (voorheen Simon Rijnbende). De groothandel in wijnen en gedistilleerd wordt voorlopig nog voortgezet in een winkelpand aan de Groensvoorde. Daardoor ontstaat een splitsing in slijterij en drankenhandel.

Verzijden en zijn vrouw verhuizen naar een villa op de Kerkweg-Oost, waar later huisarts Van der Linde zijn huisartsenpraktijk heeft. Directeur Van Kemenade gaat wonen in het vrijgekomen huis van Verzijden aan de Nesse.
In 1963 overlijdt Michiel Verzijden op 82-jarige leeftijd. Zeven jaar later wordt de N.V. overgenomen door exploitatiemaatschappij Montilla.

Aguilar en Gall & Gall
Montilla uit Hendrik-Ido-Ambacht heeft als doelstelling het financieren van slijterijen en horecabedrijven. De maatschappij heeft drie directeuren onder wie Hendrik-Jan Henkes (van Henkes jenever). De directeuren ontbinden in 1972 Verzijden wijnen en gedistilleerd en veranderen de naam op de locatie Groensvoorde in ‘Aguilar slijterij’ die ook een winkel aan de Passage heeft.

In 1988 worden alle vestigingen van Aguilar voortgezet door Gall & Gall, onderdeel van Bols Nederland. Nog weer later wordt Gall & Gall overgenomen door Ahold, het moederbedrijf van Albert Heijn.

Bloemen, foto’s, ijs en Griek
Het bedrijf en de panden van de woningen van Verzijden aan de Nesse krijgen in de loop der jaren andere bestemmingen. In het huis op de hoek van de Kerkweg-Oost heeft na de muziekwinkel van Oskam nog de bloemenwinkel van Kuipers gezeten, de fotozaak van De Rooij en uiteindelijk de ijssalon van Merino. In het pand dat door Verzijden het laatst is aangekocht, vestigt zich De Blauwe Druif van partyservice Van der Loo. Vandaag de dag vinden we daar Grieks restaurant Kreta.