Bekkensnijders

‘O tempora, o mores! De jeugd van tegenwoordig!’ Af en toe hoor je enigszins angstaanjagende verhalen van jongens die met messen zwaaien. Heeft u het ook gehoord? In de eerste helft van 2021 registreerde de politie 155 minderjarige verdachten van steekincidenten. Jongeren, van wie mama de boterhammen nog smeert waarschijnlijk, deinzen er niet voor terug een ander in een oplopende ruzie neer te steken. En waar gaan die ruzies over? Objectief gezien soms niet over zo heel veel. Spullen, geld of een meisje. Ernstiger: een slachtoffer neemt wraak na pestgedrag. Maar in essentie gaan ze natuurlijk over eer. Als iemand mij in mijn eer aantast, mag ik die ander straffen. Dat is de logica.

Ach ja. Ik heb niet meer dan een aardappelschilmesje is huis. En nu zit ik vol interesse te lezen in het boek ‘Uit de geschiedenis van Waddinxveen’, door P. van Balen, een mooi boekje uit 1940. Van Balen was voor zover ik weet een van de eersten die systematisch onderzoek deed in de Waddinxveense archieven. Hij schrijft op een gegeven moment ook over de tijd rond 1700. Ik lees: ‘De bevolking was zeer ruw. Vechten met messen, dronkenschap, dobbelen, sabbatsontheiliging b.v. door onder kerktijd te kaatsen en te kolven bij de kerk, waren steeds wederkerende ergernissen voor de autoriteiten. Omstreeks 1704 verscheen er een boek, genaamd: ‘Schermschool der huislieden’. Het verhaal speelt in de omtrek van Waddinxveen. Het was bedoeld als een handleiding voor bekkensnijders!”

Bekkensnijders! Had u daar wel eens van gehoord? Ik moest het toch even opzoeken. Bekkensnijden blijkt een vechtspel te zijn, waarbij mannen elkaar sneeën in hun gezicht gaven met een mes, lees ik op Wikipedia. Leuke manier om conflicten op te lossen! Hier in Waddinxveen waren ze er dus druk mee. En hier speelt die handleiding voor bekkensnijders. De zonde zit er diep in bij de Waddinxveners, dat is me wel duidelijk. Hakken, zagen, snijden.

Ze hebben het wel eens over de eer-cultuur van de islam. En dat klopt in zoverre, dat in de Arabische wereld vanouds een eer-cultuur heerst. Maar ook de cultuur van onze westerse voorouders, de Germanen, is een eer-cultuur. Van nature draait het bij een mens om eer. Wordt die eer gekwetst, dan word je een bekkensnijder.

Af en toe iets over geschiedenis lezen doet je goed. Dan begrijp je: vroeger was het ook al niet alles. Zeg niet: ‘vroeger was alles beter’, en ook niet: ‘vroeger was alles slechter’. De waarheid is dat sommige dingen vroeger beter waren, en andere nu, en dat onder de streep alles gelijk blijft. Ik noem dat graag ‘de wet van behoud van ellende’. Iemand anders bedoelde hetzelfde toen hij zei: ‘er is niets nieuws onder de zon’.