Coalitievorming: wie wil met wie?

Nu de kiezer heeft gesproken en de 23 zetels voor de Waddinxveense gemeenteraad zijn verdeeld kan de volgende klus beginnen. De partijen buigen zich de komende weken over wie met wie in het college gaat, de coalitievorming dus.

De verkiezingsuitslag heeft de boel aardig op zijn kop gezet in Waddinxveen. Het ligt voor de hand dat de winnaars van de verkiezingen, de PCW en het CDA, het voortouw zullen nemen bij de coalitieonderhandelingen. Inzet is een coalitie die goed is voor een meerderheid van het aantal zetels: minimaal 12 dus. Er zijn veel combinaties denkbaar.
De opties op een rij:

Optie 1: PCW, CDA en WeWa: De voortzetting van de huidige coalitie, die tot stand kwam na het gevallen college bestaande uit VVD, D66, WeWa en PvdA/GroenLinks. Aangezien het de verwachting is dat PCW en CDA elkaar snel kunnen vinden, zal er toch wat massagewerk aan te pas moeten komen. De vraag is of WeWa wil instappen in een college waarin PCW dubbel zo groot is. Kristen Schippers is namens WeWa wethouderskandidaat.

Optie 2: PCW, CDA en VVD: Dat zou een coalitie van de drie grootste partijen kunnen worden, samen zijn PCW, CDA en de VVD goed voor 15 van de 23 zetels. Na de tussentijdse wisseling van de macht was de VVD lang in beeld om aan te sluiten als vierde partij, maar haakte alsnog af.

Optie 3: PCW, CDA en D66: D66 deed het bij de verkiezingen opvallend slecht, gezien het landelijke beeld. De vraag is ook of D66 zin heeft om toe te treden tot een college waarin de partij ‘derde viool’ moet spelen. PCW en D66 waren de afgelopen jaren niet elkaars beste politieke vrienden, al is er bij D66 met de komst van Juliette Brandenburg en het vertrek van Albert Grooten een andere wind gaan waaien.

Optie 4: PCW, CDA en PvdA/GroenLinks: Ook zeker kansrijk is een coalitie van PCW en CDA met PvdA/GroenLinks. Qua programmering – sociaal en groen – lijken deze partijen goed bij elkaar te passen. PvdA/GroenLinks verloor echter bij de verkiezingen en de vraag is of de partij zin heeft op een hernieuwd optreden in het college. De partij deed tot op heden geheimzinnig over de wethouderskandidaat, maar volgens meerdere bronnen is Martin Kraaijestein weer in beeld. Kraaijestein was middelpunt van de wethoudersrel, waardoor het college van PvdA/GroenLinks, VVD, WeWa en D66 klapte. PCW en CDA nemen die geschiedenis niet mee.

Optie 5: VVD, WeWa, D66 en PvdA/GroenLinks: Omdat het zeer waarschijnlijk is dat PCW en het CDA het lot aan elkaar verbinden, blijft er nog één optie over: een coalitie van de vier partijen die in 2018 volgens de toenmalig PCW-lijsttrekker Kees de Jong die bij de vorming ‘coup’ werd genoemd. De christelijke partijen werden buitenspel gezet. Dat dat scenario zich herhaalt is zeer onwaarschijnlijk.

Wethouders
Een belangrijke rol in de onderhandelingen gaat ook het aantal wethouders spelen. Of Waddinxveen een college krijgt met drie of vier wethouders hangt af van het onderhandelingsspel. Bij vier levert PCW mogelijk twee wethouders. De vraag is of dat goed valt bij de andere partijen.
Zeker is dat de verhoudingen in de Waddinxveense politieke arena een stuk zijn verbeterd ten opzichte van 2018. Wel melden bronnen dat er nog flink onderhandeld zal moeten worden over belangrijke thema’s als duurzaamheid, infrastructuur, voorzieningenniveau en zorg. De verwachting is ook dat verschillen te overbruggen zijn. “Er is niet echt hard campagne gevoerd op thema’s”, aldus één van de betrokkenen.

Tijdens het duidingsdebat, dat openbaar te volgen is, maken de partijen een eerste verkenning. Mogelijk wordt er al een voorstel ingediend voor een formateur die al snuffelend gaat kijken of er raakvlakken zijn tussen mogelijke coalitiepartners.