Afbeelding

Een nieuw jaar

Column 295 keer gelezen

Zo, hèhè, het zit er weer op; eerst al die kerststollen en warme chocolade, al die gebraden kalkoenen en gemarineerde rollades, daarna al die oliebollen en appelflappen, dan even op de weegschaal gaan staan en afromen met de laatste slokken champagne en glühwein, voordat je de kerstboom aftuigt. Het is me wat, elk jaar weer. Het grote ritueel van de overgang naar een nieuw jaar. Gek ritueel, maar we beléven er echt iets aan, toch? 

Ik beleef 1 januari sterker als een overgang dan mijn eigen verjaardag, en volgens mij hebben veel mensen dat. Daarom kunnen we ook het vuurwerk niet missen. Vuurwerk is een zeer oud gebruik om de kwade geesten van het verleden weg te jagen en zo een zuiver nieuw begin aan te gaan. Die achtergrond leeft nog steeds in ons voort. Zonder dat knallen is er geen overgang naar een nieuwe tijd. Ik ben dan ook erg vóór vuurwerk. Er is helemaal niks mis mee, alleen wel met de bommen die ze er tegenwoordig van maken. De jongens van de Zonnehof houden elk jaar goed in de gaten wanneer de oudejaars-kerkdienst is. Dan plaatsen ze zo’n bom op het grasveld, die vaak precies tijdens het gebed afgaat. De kerk stond ook dit jaar weer even te schudden op z’n grondvesten. Het was een Cobra 6 met vier liter benzine erbij, als je het precies wilt weten.

Dit alles hebben we dus nodig om de overgang naar een nieuwe tijd te kunnen maken. Een nieuw jaar is een goed moment om je af te vragen: waar wil ik eigenlijk heen met mijn leven? Wat ging het afgelopen jaar goed, wat wil ik anders gaan doen? Waar leef ik voor? De goede voornemens die veel mensen hebben komen uit deze vragen voort. Die zijn dan ook niet verkeerd. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen, dat het er vaak niet echt van komt. Ik had bijvoorbeeld bedacht om in het nieuwe jaar geen alcohol meer te drinken, maar op 2 januari ’s avonds dacht ik bij mezelf: daar gaan we natuurlijk mee beginnen nadat de voorraad die nog in huis is op is. Dus nu heb ik nog even…

Ons leven gaat ergens heen, en daar willen we ons af en toe van bewust zijn, en onze keuzes daar opnieuw op afstemmen. Maar heb je je ooit gerealiseerd hoe bijzonder dat idee is, dat ons leven ergens heen gaat? Dat kenden de voor-christelijke culturen niet. Die stelden zich de tijd voor als een cirkel. Alles wat komt, is er al geweest, er gebeurt nooit iets nieuws, er is geen echte toekomst, we lopen in een kringetje rond. Het jodendom kwam met het idee dat de wereld een begin en een eind heeft, een doel, een richting. Christendom en islam namen dat idee over. En het heeft de hele wereld doordrongen, ook onze seculiere wereld. Wij beginnen nog steeds met tellen bij de geboorte van Christus, en hebben sindsdien het besef: het gaat ergens naartoe. Maar waar gaat het naartoe? Weet jij dat? Niet: waar móet het naartoe (daar zijn meningen genoeg over!), maar: waar gáát het naartoe?