Schone lucht bevordert gezondheid

Regio - In 2030 moet 50 procent gezondheidswinst worden behaald door schonere lucht in te ademen ten opzichte van 2016. Hiervoor heeft minister Van Veldhoven (Milieu en Wonen) maandag in Utrecht getekend met nog zeker 36 gemeenten waaronder Waddinxveen en negen provincies.

Het ‘Schone Lucht Akkoord’ betekent dat mensen langer en gezonder leven. Voorheen waren vooral de verplichte Europese grenswaarden leidend. Met dit akkoord gaat het kabinet een stap verder: de Europese normen zijn de ondergrens.

Minister Van Veldhoven: “Dit Schone Lucht Akkoord gaat over een gezonde toekomst. Onze lucht kan en moet veel schoner. Als een op de vijf kinderen met astma dit heeft gekregen door luchtverontreiniging, hebben we nog heel wat te winnen. We kunnen dat niet alleen. Samen met gemeenten, provincies en alle sectoren – van industrie tot huishoudens – gaan we zorgen voor die schonere lucht.”

Het Longfonds is blij met het Schone Lucht Akkoord. “Samen hebben we er voor gezorgd dat gezonde lucht nu op de kaart staat”, zegt Michael Rutgers, directeur van het Longfonds. “Mooi om te zien dat er nu daadwerkelijk actie wordt ondernomen. Want het is en blijft onacceptabel dat zo veel mensen ziek worden door de lucht die ze inademen. Wat ons betreft kan het niet snel genoeg gaan. Daarom roep ik alle gemeenten en provincies op zich bij dit akkoord aan te sluiten. Gezonde longen zijn voor iedereen van levensbelang.”

Gezondheidsindicator
Concreet gaat het Schone Lucht Akkoord om een vermindering van de uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide door wegverkeer, mobiele werktuigen, landbouw, scheepvaart, industrie en huishoudens. Rijk, gemeenten en provincies die meedoen verplichten zich jaarlijks de voortgang te laten zien.

Het RIVM rekent periodiek de effecten van de maatregelen door en heeft een gezondheidsindicator ontwikkeld, waarmee per buurt de voortgang is te zien. De teller is deze week ingegaan. 

Met het Schone Lucht Akkoord verwacht het kabinet in 2030 op de meeste plekken te voldoen aan de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Hiermee zouden jaarlijks 4.000 tot 5.000 vroegtijdige sterfgevallen kunnen worden voorkomen.

Eisen
Het Schone Lucht Akkoord werd voor de zomer aangekondigd, en bouwt verder op bestaand beleid zoals het klimaatakkoord en de stikstofaanpak. Het kent een aantal nieuwe maatregelen. Zo komt er extra geld en kennis om de milieuregels te handhaven.

Een concreet voorbeeld is de roetfiltertest, die per 2021 onderdeel uitmaakt van de APK voor diverse categorieën dieselauto’s. Een andere maatregel betreft het schoner maken van mobiele bouwmachines, zoals aggregaten. Deze vaak verouderde machines draaien nu doorgaans op diesel, en zijn verantwoordelijk voor zo’n 10 procent van de gezondheidsschade door vieze lucht. Overheden zijn vaak opdrachtgever voor bouwprojecten. Zij stellen vanaf nu eisen op zodat bouwers schonere of elektrische mobiele machines gaan gebruiken.

Daarnaast stopt de subsidie op pelletkachels: door de lage schoorstenen een schadelijke bron van fijnstof in de straat. Verder wordt als pilot onderzocht hoe een nieuwbouwwijk houtstookvrij zou kunnen worden aangelegd. 

Voor de industrie stellen provincies emissie-eisen vast op basis van de nieuwste technieken om vervuiling te verminderen. Daarnaast komt er een onderzoek naar het aanscherpen van emissie-eisen kleinere biomassa installaties en stopt de subsidie op kleine biomassaketels.

Het Rijk trekt voor het Schone Lucht Akkoord 50 miljoen euro uit. Gemeenten en provincies stellen afzonderlijk aanvullende uitvoeringsplannen op met in totaal tientallen miljoenen aan investeringen.